CÜRİ, RUM VE ERMENİCE DEĞİL...
Cüri Gerçeği:
Ünye'nin Unutulan Türkistan Mirası
Tarihçi Ahmet Soylu'dan Çarpıcı Açıklamalar..
Oney Flash FM'de "Tarih ve Kültür Söyleşileri" programının yapımcısı ÜNYE TARİH KÜLTÜR VE DOĞAL VARLIKLARI ARAŞTIRMA DERNEĞİ BAŞKANI Ahmet Soylu, Ünye'nin batısında yer alan Cüri adıyla ilgili önemli tarihî bilgiler paylaştı.
Soylu, bugün çoğu kişinin Rumca ya da Ermenice sandığı "Cüri" kelimesinin aslında 1200–1300'lü yıllarda bölgeye taşınan Türkistan miraslarından biri olduğunu vurguladı.
Göbü köyünün girişinde bulunan mahallenin eski adının Cüri olduğunu belirten Soylu, mahallenin yakın dönemde "Göbü Mahallesi Aşağı Alan" olarak adlandırıldığını hatırlattı. "Cüri" isminin zamana direnen bir Türk yeri adı olduğunu söyleyen Soylu, bu mirasın sadece köprü adında yaşatıldığını ifade etti.
Kayıtlarda Cüri'nin İzleri: Çöğri, Çöğden, Kobunak…
Ahmet Soylu'nun açıklamalarına göre Göbü köyü tarih boyunca farklı adlarla anıldı:
• 1455: Çöğri
• 1520: Çöğri, nam-ı diğer Çöğden
• 1576: Kobunak
• 1642: Göbü
Soylu, "Gobi̇stan – Kıpçaklara Giden Yol" adlı kitabın bu konuda önemli kaynaklardan biri olduğuna dikkat çekerek, Türkistan Göbüleri ile Kayseri ve Zonguldak'taki Göbü yerleşimlerinin ortak köklerde buluşabileceğini söyledi.
"Cüri, Türkistan'dan Balkanlara Uzanır"
'Cur' şehrinden türemiş olabileceği belirtilen "Cüri" kelimesinin Türkistan'dan Balkanlara kadar geniş bir coğrafyada iz bıraktığını ifade eden Soylu, ses dönüşümleri bakımından Çöğri, çöreği, çöremez, çocu, çonkar gibi örneklerin de aynı kültürel mirası yansıttığını dile getirdi.
Göbü'nün Tarihsel Derinliği: 30 Hanelik Nüfus, Medrese, Maden ve İlmiyeden Uzanan Bir Miras
Göbü köyünün 1455 yılında Ünye merkezden daha fazla nüfusa sahip 30 hane olduğunu belirten Soylu, köyün madencilik, medrese, kadılık, ilmiyeden birçok tarihî bilgi ve belge barındırdığını söyledi. Ayrıca Amasya şehzadelerinin bölgedeki maden hisseleriyle de ilişkili olduğuna dikkati çekti.
Göçmen Yerleşimleri ve Sofutepe Gerçeği
Soylu, Göbü, Sahilkent, Kocuklu, Gölevi ve Kıllık mahallelerinin yakın dönem göçleriyle oluştuğunu, bu nedenle halkın yaşadıkları yerlerin tarihine hâkim olamamasının doğal olduğunu belirtti. Göbü'den ayrılan Sofutepe Mahallesi'nin ise Sofu Oğulları tarafından kurulduğunu ve bölgenin en eski ailelerinden birini temsil ettiğini söyledi.
"Tarihî İsimler Korunmalı" Uyarısı
Cüri, Çöğri, Alan, Celayir gibi isimlerin bölgedeki Türk dünyası yer adı mirasının parçaları olduğunu vurgulayan Soylu, tarihî mezarlıklar ve yer adları üzerinde yapılan bilinçsiz uygulamaların bu mirası tehdit ettiğini ifade etti.
Ahmet Soylu son olarak şu çağrıyı yaptı:
"Bir tabela bazen günümüzün çakma profesörlerinden daha fazla bilgi verir. Cüri adını değiştirmeyelim; tarihimize sahip çıkalım."
